Kimya, maddelerin yapısını, özelliklerini, etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. İçimize çektiğimiz oksijenden içtiğimiz suya kadar dünya üzerindeki tüm maddeleri kimya bilimi inceler. Kimya bilimi alanına giren milyonlarca maddeyi daha kolay araştırabilmek için bilim insanları tarafından alt dallara ayrılmıştır. Jeokimyada kimyanın alt dallarından biridir.
Jeokimya nedir, jeokimya diğer bilinen adıyla yer kimyası, jeoloji bilimi ile entegre bir biçimde çalışır. Jeoloji, jeokimyanın araştırma alanını belirleyerek keşfedilen maddelerin ve kimyasal süreçlerin gezegenin yüzeyindeki ve iç katmanlarındaki süreçleri açıklar. Jeokimya, başta dünya olmak üzere evrende bulunan, inceleme fırsatı bulunan gezegenlerin kimyasal bileşimlerini, toprak ve kaya yapılarını inceler.
Jeokimyanın Alt Dalları Nelerdir ?
Kimya biliminin inceleme alanı çok geniş olduğundan alt dallara ayrılmadan araştırmalar yapmak imkansız hale gelmektedir. Uzmanlık alanları belirleyip, alt dallar oluşturarak, diğer bilimlerden de yardım almak araştırmaların daha hızlı ve güvenilir olmasına yardımcı olur. Kimya alt dallarından biri olan jeokimyada araştırma alanını daraltabilmek için alt disiplinlere ayrılmıştır.
Jeokimyanın alt disiplinleri nelerdir?
Jeokimya, temel ve uygulamalı olmak üzere iki alt disipline ayrılır. Temel jeokimya, yeryüzündeki maddelerin kimyasal bileşimlerini, kaya ve toprakların kimyasal oluşum süreçlerini ve atmosfer döngülerini inceler. Temel jeoloji kimyası araştırmalarını yaparken element kimyası, petrokimya, toprak kimyası, biyosfer ve hidrosfer kimyası gibi diğer alt dallardan yardım alarak gerekli araştırmaları gerçekleştirir. Uygulamalı jeokimya ise, yapılan araştırmaların pratik alanda kullanılmasıdır. Mineral kaynaklarının keşfedilmesi, çevre kirliliğin araştırılması, iklim değişikliklerinin sebeplerinin ve sonuçlarının araştırılması ile ilgili uygulamalarla ilgilenir.
Jeokimya Ne İle İlgilenir?
Jeokimya ne ile ilgilenir, jeokimya birçok farklı alanda önemli uygulamalara sahip bir bilim dalıdır. Jeokimya yaşadığımız dünyayı, evreni ve diğer gezegenlerin oluşumlarını anlamamıza yardımcı olur. Jeokimyanın ilgilendiği alanlar şunlardır: Dünyanın kimyasal bileşimi, Dünya’nın kabuğunun, mantosunun ve çekirdeğinin kimyasal bileşimini araştırarak Dünya’nın oluşum süreci, evrimi ve evrenin yapısını anlayabilmemiz için önemli bilgiler sağlar.
Kaya ve toprakların oluşumu, Kaya ve toprakların oluşmasında kimyasal süreçlerin rolü, Dünya’nın yüzeyinin oluşumu ve gelişim aşamalarını inceler. Jeolojik süreçlerin kimyasal etkileri, Jeolojik süreçler, kaya ve topraklar başta olmak üzere gezegen üzerindeki birçok şeyin bileşimini ve yapısını değiştirir. Jeokimya da jeolojik süreçlerin bu etkilerini anlamamıza araştırmalarıyla yardımcı olur. Dünyanın kimyasal döngüleri, Dünya’daki elementler, dünyanın sahip olduğu farklı küreleri arasında sürekli olarak hareket ederek bazı döngüleri oluşturur.
Jeokimya, yaptığı araştırmalar ile bu kimyasal döngüleri anlamamıza yardımcı olur. Gezegen oluşumu: Diğer gezegenlerin kimyasal bileşimi ve oluşumu, Dünya’nın oluşumu ve evrimi hakkında önemli bilgiler sağlar.
Jeokimyasal Çevre Nedir?
Jeokimyasal çevre nedir, jeokimyasal çevre, jeolojik olayların gerçekleştiği ortamdaki kimyasal süreçleri inceler. Jeokimyasal çevre olarak adlandırılan yerler yerkabuğu, manto ve çekirdek olabileceği gibi dünyanın yüzeyinde bulunan kayaç, toprak, su ve atmosfer de olabilir. Jeokimyasal çevreler bazı diğer faktörlerden yardım alarak tanımlanabilir, Kimyasal bileşim, Jeokimyasal çevrelerin kimyasal bileşimleri, o ortamda meydana gelen kimyasal olayları açıklar. Örneğin, bir kayaçtaki elementlerin gerçekleştirdiği olaylar, bileşimler o kayaçta hangi kimyasal süreçlerin gerçekleştiği hakkında bilgi verir.
Jeolojik koşullar, Jeokimyasal çevrelerdeki jeolojik koşullar, o ortamda meydana gelen kimyasal oluşumları etkiler. Bir jeolojik çevredeki sıcaklık ve basınç, o çevrenin hangi kimyasal süreçlerden geçtiğini açıklamak için ipucudur. Jeolojik tarih, çevrelerin jeolojik tarihi, o ortamda meydana gelen kimyasal süreçleri açıklamak için kullanılır. Herhangi bir jeolojik çevrede gerçekleşmiş olan geçmiş olayların izi, o ortamda hangi kimyasal süreçlerin meydana geldiğini açıklamak için kullanılır.
Jeokimyasal Anomali Nedir?
Jeokimyasal anomali nedir, anomali normal olmayan sıra dışı, görülmemiş olağanüstü gibi farklı anlamlarda kullanılır. Farklı bilim dallarında değişik durumları ifade etmek için kullanılır. Jeolojide anomali, jeolojik bir sürecin sonucu veya doğal olmayan herhangi bir faktörden kaynaklı olarak bir kaya, toprak, su örneğinde normalde görülmeyen fiziksel veya kimyasal bir olay olarak tanımlanabilir.
Jeokimyasal anomaliler, çok farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bir kayaçtaki belirli bir elementin bulunma yüzdesinin normalden daha yüksek veya daha düşük olması, bir anomali olarak kabul edilir. Ayrıca çevredeki belirli bir mineralin varlığı veya yokluğu da bir jeokimyasal anomali olarak kabul edilir. Jeokimyasal anomaliler, çeşitli şekillerde oluşur.
Yeryüzündeki su kaynakları farklı yollar ile değişime uğrar, kayaçlarda ve toprak yüzeylerde şekil ve kimyasal değişimlere sebep olabilir. Bir meteor çarpması veya volkanik patlama gibi meydana gelen jeolojik olaylar da jeokimyasal anomalilere neden olabilir.
Anomaliler, mineral kaynaklarının keşfi, bulunan minerallerin değerlendirilmesi, çevre kirliliğinin araştırılmasında ve iklim değişikliğinin sebeplerinin araştırılmasında kullanılır. Jeokimyasal anomaliler, genellikle bir sorunun veya olayın varlığını gösteren bir işaret olarak kabul edilir. Bu nedenle, jeokimyasal anomalilerin tespiti, çeşitli alanlarda önemli araştırmalara yol gösterir.
Jeokimyasal Analiz Yöntemleri Nelerdir?
Jeokimyasal analiz yöntemleri nelerdir, analiz kimyanın tüm alt dalları da dahil olmak üzere temelini oluşturur. Bir maddenin kimyasal bileşimini, yapısını belirlemek için yapılan işlemdir. Kimyasal analiz maddenin fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirleyerek buna göre kullanım alanı oluşturulması için kullanılır.
Tüm kimya alt dallarında olduğu gibi jeokimya da çeşitli analiz yöntemlerini kullanarak çalışmalarını yönlendirir. Jeokimyasal analiz, kayaçlar, topraklar, sular ve atmosfer gibi doğal ortamlardaki elementlerin ve bileşiklerin miktarını ve dağılımını ölçen bir süreçtir.
Jeokimyasal analiz yöntemleri, elementlerin ve bileşiklerin kimyasal özelliklerine ve numunenin türüne göre değişir. Jeokimyasal analiz yöntemlerinin bazı temel türleri şunlardır: • Kütle spektrometrisi, Bu analiz, elementlerin kütlelerine göre ayırt edilmesini sağlayan bir tekniktir.
Bu yöntem, kayaçlar, topraklar, sular ve atmosfer gibi çeşitli numunelerde elementlerin yoğunluklarını ölçmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. • X-ışını floresansı, Bu yöntem, kayaç ve toprak numunelerinden yayılan x ışınlarının enerjisini ölçerek çalışır. • ICP-MS ile kayaçlar, topraklar, sular ve atmosfer gibi numunelerde elementlerin bulunma yüzdeleri ölçülür. •Nükleer spektroskopi, numunedeki atomların çekirdeğini etkileyerek tepkimeleri kaydeder.
Jeokimyasal analiz yöntemleri, çeşitli amaçlar için kullanılır. Mineral kaynaklarının keşfi ve değerlendirilmesinde, çevre kirliliğinin araştırılmasında ve iklim değişikliğinin sebeplerinin anlaşılmasında araştırmalara anamolilerin de desteğiyle yol gösterir.
Jeokimyasal analiz yöntemleri sayesinde, Daha hassas ve doğru sonuçlar elde edilir. Tek bir numunede değil çeşitli jeokimyasal numune çeşitlerinde kullanılabilir. Doğada bulunan elementlerin davranışlarını, elementleri etkileyen faktörleri belirleyebilmede çok etkilidir. Ancak bu yöntemler maliyetlidir, analizler sırasında karmaşık teknikler kullanılır bu yüzden bu yöntemleri uygulayabilmek özel ekipmanlara ve eğitimli personellere ihtiyaç duymaktadır.
Maden Jeokimyası
Madenler yerkabuğunun altında doğal bir sürecin parçası olarak oluşan ekonomik değeri olan minerallere denir. Maden jeokimyası, minerallerin ve metallerin oluşumu, dağılımları ve ekonomik değerleri ile ilgilenen bir jeokimya dalıdır. Maden jeokimyası, minerallerin ve metallerin keşfi ve değerlendirilmesinde, çevre kirliliğinin araştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Maden jeokimyası, minerallerin nasıl oluştuğunu araştırır. Minerallerin kimyasal bileşimini, oluşum koşullarını inceler. Maden jeokimyası, minerallerin Dünya’daki dağılımını araştırır. Bu araştırma minerallerin ve madenlerin hangi jeolojik ortamda oluştuğunu ve dünya üzerine nasıl dağıldıklarını inceler. Jeokimya aynı zamanda, minerallerin ekonomik değerleriyle de ilgilenir. Topraktan çıkarılan madenlerin cevherleştirilmesi aşamalarında da aktif rol oynarlar.
