Seksomnia, insanların uyurken cinsel davranışlar sergilediği bir uyku bozukluğudur. Kişinin uykuda bilinçli olmaksızın cinsel hareketlerde bulunması veya uyku sırasında cinsel uyarılmalar yaşamasıyla kendini göstermektedir.
Seksomnia, uyku sırasında kişinin genellikle rüya içeriğine veya cinsel düşüncelere bağlı olarak meydana gelmekte ve kişi uyanık olduğunda bu davranışlarını hatırlamamaktadır. Özellikle bu durum, kişinin kendine veya partnerine zarar vermesine neden olabilmektedir.
Uyku bozuklukları arasında yer alan Seksomnia, genellikle uyku sırasında gerçekleşen diğer davranışlarla birlikte görülmektedir. Bunlar arasında uyurgezerlik, gece yeme sendromu ve diğer parasomni türleri bulunmaktadır.
Seksomnia, herhangi bir cinsiyet, yaş veya sosyoekonomik grupta görülebilir, ancak bazı araştırmalar erkeklerde kadınlara kıyasla daha yaygın olduğunu öne sürmektedir. Bu uyku bozukluğunun kesin nedeni belirsizdir.
Ancak genellikle stres, anksiyete, uykusuzluk, alkol veya uyuşturucu kullanımı gibi faktörlerle ilişkilendirilmektedir.
Ayrıca bazı kişilerde uyku sırasında meydana gelen beyin aktivitesindeki değişikliklerin seksomnia ile ilişkili olduğuna inanılmaktadır. Mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Seksomnia Hastalığı Nedir?
Seksomnia hastalığı nedir? Sorusuna yanıt olarak; Seksomnia, diğer adıyla uykuda seks hastalığı, uyku sırasında istenmeyen ve bilinçdışı cinsel davranışların görüldüğü nadir bir uyku bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.
Uyurgezerlik, uykuda konuşma gibi diğer parasomnilerin bir alt kategorisi olarak kabul edilmektedir. Seksomnia hastaları, uyku halindeyken mastürbasyon yapmak, cinsel içerikli konuşmalar yapmak, partnerleriyle veya nesnelerle cinsel ilişkiye girmek gibi davranışlarda bulunabilmektedir.
En yaygın seksomnia belirtileri arasında şunlar yer almaktadır.
Uyku sırasında mastürbasyon yapmak
Cinsel içerikli inleme, homurdanma veya bağırma
Partnerle veya nesnelerle istenmeyen cinsel ilişkiye girme
Uyku sırasında uygunsuz dokunma veya okşama
Cinsel içerikli rüyalar görme
Uyandıktan sonra olayı hatırlamama
Seksomnia Neden Olur?
Seksomnia’nın nedenleri ve risk faktörleri oldukça çeşitlidir. Bunlar arasında uyku bozuklukları, stres, anksiyete, depresyon, beyin kimyasındaki dengesizlikler, alkol veya uyuşturucu madde kullanımı, hormonal değişiklikler, nörolojik hastalıklar ve psikiyatrik durumlar gibi faktörler yer almaktadır.
Ayrıca aile öyküsü, kişinin genel sağlık durumu ve yaşam tarzı da seksomnia riskini etkileyebilmektedir. Uyku sırasında normalde kaslar gevşemekte ve kişi hareketsiz kalmaktadır. Ancak seksomnia durumunda bu kas gevşemesi tam olarak gerçekleşmeyebilmektedir.
Böyle bir durumda da kişi uyku sırasında cinsel davranışlarda bulunabilmektedir. Özellikle bu davranış, beyin aktivitesinin normal uykudan farklı olabileceği bir dönemde gerçekleşmektedir. Bazı araştırmalar, uyku sırasında beyin kimyasındaki dengesizliklerle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir.
Seksomnia genellikle kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Kişi ve partneri uykusuzluk yaşayabilmekte, cinsel ilişkide performans düşüklüğü yaşayabilmekte ve ilişkilerinde stres ve endişe yaşayabilmektedir.
Ayrıca kişi uykusuzluktan kaynaklanan gündelik işlevlerinde de sorunlar yaşayabilmektedir.
Seksomnia neden olur? Sorusuna yanıt olarak; Kısacası seksomnia nedenleri arasında şunlar yer almaktadır.
Seksomnianın ailelerde görüldüğü bazı kanıtlar vardır. Bu durum genetik bir yatkınlık olabileceğini düşündürmektedir.
Yoğun stres veya anksiyete yaşayan kişilerde seksomnia riski artabilir. Stres ve anksiyete, beynin uyku-uyanıklık döngüsünü bozabilir ve seksomnia gibi parasomnilere yol açabilir.
Yetersiz uyku, beynin işlevini bozabilir ve seksomnia gibi uyku bozukluklarının riskini artırabilir.
Uyku eksikliği, beynin uyku ve uyanıklık arasında net bir ayrım yapmasını zorlaştırabilir ve bu da seksomnia gibi bilinçdışı davranışlara yol açabilir.
Alkol ve bazı uyku ilaçları, beynin işlevini bozarak seksomnia semptomlarını kötüleştirebilir. Alkol ve uyku ilaçları, beynin inhibisyon sistemini zayıflatarak bilinçdışı davranışlara yol açabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) ve bipolar bozukluk gibi bazı psikiyatrik hastalıklar seksomnia ile ilişkili olabilir.
Uyku apnesi, nefes alma yollarının uyku sırasında geçici olarak tıkanması durumudur. Uyku apnesi, beynin oksijen almasını zorlaştırabilir ve seksomnia gibi uyku bozukluklarına yol açabilir.
Beyni etkileyen bazı nörolojik bozukluklar da seksomnia riskini artırabilir.
Seksomnianın nedenini belirlemek, doğru tedaviyi seçmek için önemlidir. Nedenine bağlı olarak, doktorunuz ilaç, davranışsal terapi veya diğer tedavi seçeneklerini önerebilmektedir.
Seksomnia Tedavisi
Seksomnia, hem hasta hem de partneri için zorlayıcı bir durum olabilmektedir. Özellikle bu nedenle tedavi olmak önemlidir. Seksomnia tedavisi, hastanın semptomlarının şiddetine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişmektedir.
Tedavi seçenekleri arasında uyku hijyeni düzenlemeleri, stres yönetimi teknikleri, uyku ilaçları, antidepresanlar veya antipsikotikler gibi ilaçlar, terapi ve davranışsal terapi bulunabilmektedir. Partner eğitimi ve destek grupları da faydalı olabilmektedir.
Davranışsal terapi, uyku hijyenini iyileştirmeye ve tetikleyicilerden kaçınmaya odaklanmaktadır. Uyku hijyeni, her gün aynı saatte yatıp kalkmak, yatmadan önce kafein ve alkolden kaçınmak ve rahat bir uyku ortamı oluşturmak gibi unsurları içermektedir.
Tetikleyiciler ise stresi, uyku yoksunluğunu ve alkol veya ilaç kullanımını içerebilmektedir. Antidepresanlar veya antikonvülsanlar gibi bazı ilaçlar seksomnia semptomlarını hafifletmek için kullanılabilmektedir.
Özellikle bu ilaçlar, beynin kimyasal dengesini değiştirerek uyku sırasında istenmeyen cinsel davranışları kontrol etmeye yardımcı olabilmektedir. Stres ve anksiyeteyi yönetmeye yardımcı olmak için psikoterapi tedavisi de etkili olabilmektedir.
Psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi teknikleri kullanarak stres ve anksiyeteyle başa çıkma mekanizmaları geliştirmeye yardımcı olabilmektedir. Bazı durumlarda, melatonin gibi hormonal tedaviler veya cerrahi müdahale de düşünülebilmektedir.
Seksomnianın tedavisinde başarı oranları, hastanın semptomlarının şiddetine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişmektedir. Çoğu durumda, doğru tedavi ile seksomnia semptomları önemli ölçüde azaltılabilmekte ve hatta tamamen ortadan kaldırılabilmektedir.
Seksomnianın tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler arasında ise şunlar yer almaktadır.
Seksomnianın tedavisi genellikle uzun vadeli bir süreçtir.
Tedavinin etkili olması için hastanın tedaviye uyumlu olması önemlidir.
Seksomnia tedavisinde genellikle birden fazla tedavi yöntemi birlikte kullanılır.
Seksomnia hastasıysanız, bir doktora veya uyku uzmanına görünmeniz önemlidir. Doktorunuz, size en uygun tedavi planını oluşturacaktır.
