Sosyal devlet nedir ile başlayacağımız yazıda dünyaya yön veren düşünürlerin penceresinden bakacağız. İnsanlık, ilk insandan beri bütün insanlık düzen arayışındadır. Kimisi Kominist Manifesto ilkelerine göre yaşam sürer. Bilmeden. Kimi de ideal devlet kuramı ile insan ve insanlığın iyiliği için arayış içindedir. Bu yazımızda sosyal devlet kavramı ile uygulayıcı devletler arasında Rusya, Çin, Küba ve K.Kore üzerinde duracağız. Çıkış noktamız ilk Kominist Manifesto olan Karl Max ve F. Engels’in kitabı. Onların meşhur cümleleri şöyledir: “İşçi sınıfı birleşin!”
Yazımızın başından bahsettiğimiz genel konuları Kavramlar içerisinde açıklayarak başlayalım. Sosyal: Halksal-halka ait-halkçı gibi anlama içerir. Bu kavrama bezer sosyal bilgiler dersi de bulunmaktadır. Yine bilimsel olarak sosyoloji de vardır. O zaman yazımızın detaylarını oluşturacak kısma sosyal devlet ilkesine girelim. aşama aşama öğrenmeye çalışalım.
175 Yıllık İdeal Devlet Kuramı
Dünya üzerinde değişik ve arzulanan ilkesel düzen arayışı hep vardır. Bu düzen içerisinde hemen hemen her düşünür fikir beyan etmiştir. Bazen bir şair bile ideal devlet kuramı hakkında düşüncelerini aktarmıştır. Hatta bir çoğu kısmı ya da bütüncül olarak denenmiştir. İdeal devlet kuramı, ilk filozoftan başlayarak bütün düşünürlerin arayışıdır.
Manifesto ne demektir, ilk kominist manifesto (sosyal devler nedir, nasıl olmalıdır) ile amaçlanan nedir? Sosyal devlet ile halk arasında bağlantı kurmuş ideal devlet ilkeleri nedir? Toplumsal adil düzen ve belirlenen ideal ilkeler ile davranışsal hareketlerin mahiyetini inceleyeceğiz. İlk sistemli manifesto kitabından-bildirisinden yola çıkacağız.
Karl Max ve F. Engels manifesto ile amaçlanan değişim başlamış. Beraber 1849 yılında yayımladıkları manifesto ile sosyal devlet nedir? Nasıl olmalıdır? İdeal devlet kuramı içinde insan- işçi sınıfının rolü nelerdir? Gibi yüzlerce yönetimsel anlayışı inceleyeceğiz.
Manifesto: Ortaya çıkış bildirisi, beyanname demektir. Genel ilkeler ile ortaya çıkma kuramı da diyebiliriz.
Kominist: Beraber-eşit-yoldaş şekilde yaşama-sosyal yönlerin müsavi olması demektir.
Şimdi sizlere daha da derinlere inen, zamana iz ve geleceğe yön olmuş bu ideal devlet kuramından bakacağız. Bu yazımızda bu ilkeler ile yaratılmaya çalışılan dünyayı anlatacağız. Önce Manifesto da bolca geçen kavramlardan bahsedelim. Sosyal devlet nedir? Kavramını anlamak için önce bu her metnin-paragrafın içinde bulunan proleterler ve burjuvadan bahsedelim. İdeal devlet kuramında nerede bulunduğuna ne anlam geldiklerine bakalım. Amaç düzen var etmek… Düzen kurmak ve bu düzenin adil olmasıdır.
İdeal Devlet Kuramında Proleterler ve Burjuva
Kominist Manifesto sözleri içinde bolca geçen bu kavramlarını anlamaya çalışacağız. İdeal devlet içinde bütün bireyler sınıf ayrımına girmiştir. Bu sosyal devlet içinde insanların kendi başlarına oluşturdukları sistemdir. Kominit manifesto sözlerinden anladığımız budur. Yni Manifesto da indan ayrımı yoktur. İşçi sınıfın çokluğu ile güç birleştirip sınıf ayrımını yok etmek amaçtır.
Proleterler; işçi sınıfın toplamıdır. Tüm kademeleriyle burjuvanın yönetimi altında bulunur. Birleşerek ideal devlet kuramı altında birleşip devleti kominal olarak yönetmelilerdir.
Proleterler ve Burjuva, işlev konusunda devleti kuran insandır. İnsanı iş amaçlı toplumsal kurumdur. O bir araya getirilen sömürülen kümedir. Devlet Proleterlerin sırtından burjuvayı besler. Onu destekler onun görüşlerini ve isteklerini yerine getirir. Sosyal Devlet içinde bu düzen değişecektir. İnsan kendisini var eden ve koruyan devletin koyduğu kurallar ile alışılan düzenin parçasıdır.
Manifesto, öngörülebilen toplumsal düzen içinde yeni yolun çizildiği genel ilkeler toplamı denilebilir. Kominist manifesto da aynı özellikleri kapsayan bir sistemli arayıştır.
Bu nedenle genel toplumsal düzeni aşağıda anlatacağız. Bir şekilde idealizm ile yola çıkan ideal devlet kuramını kuran sistemdir. Manifesto sistemsel dönüşümün ana ilkeleridir.
Bu günden yaklaşık 175 yıl önce sosyal adalet ve düzenden ilk defa bahseden halkçı metindir.
Öyle ki bir metin ile işçi hakları ve hareketi ilan edildi. Sistem içinde demokrasi ile işçi sınıfın güç birleştirmesini amaçlandı. Zamanla da metinin gücü yayılmadı ve yayımlanmasıyla sosyalizm beyannamesi oldu. Sosyal devlet nedir nasıl olmalıdır şeklinde ilk bildiri oldu. İçeriği ile tüm dünyaya yayıldı.
Bu yazımızda sosyal olgu olarak en çok tartışılan kişi Karl Marx’tan ve teorilerinden bahsedeceğim. Oluşturduğu ütopik hedefler ve görüşler yüz yıl önce ilk denemelerini yapmıştır. İdeal devlet nasıl olmalıdır? Halk nasıl birleşmelidir? Sorularına cevap verir.
Az da olsa hala aynı sistem ile devam etmekte olan ülkeler vardır. Bu noktada kavramsal derinlikleri irdeleyelim. Halk kitlesi emeği sömürülen, hakkı hiçbir zaman verilmeyen insanlara verilen isimdir proletarya.
Halkın emeği ve işiyle beslenip zenginleşen yahut feodal düzen içinden gelen ve büyüyüp hüküm süren yöneten zenginleşen sömüren kişilerdir burjuva.
Çağlar boyunca bu iki kitle arasında sürekli bir savaşım vardır. Son yüzyıl içine damga vuran görüşler ile devletler ve ülkeler düzenler değişimine yol açmış bu düşünürlerin hayalindeki dünya mı? Sorularına cevap arayacağız.
Sosyal Devlet Nedir ? Kominist Manifesto Ne Anlatmaktadır
Dünya düzenleri içinde bilinen en insancıl görünen ve amaçlanan ideal devlet ve insan düzenidir. Platon ile başlayan devlet nasıl olmalıdır? Sosyal devlet nedir? İdeal devlet nasıl olmalıdır? Halkın doğal oluşumlu sınıfları nasıl yok edilir? Güç dengesi (para-iktidar-yönetim-eğitim-yaşam) azınlık burjuvadan çoğunluk Proleterya’ya. Manifesto ile ilk düzenli şeklinde ifade bulan yaşamsal harekete bakalım..
Teoride adil yaşam eşit paylaşım olarak görülen bu yönetimsel biçim maalesef uygulamada hep sıkıntılar doğurmuştur. İnsan fıtratında ters gibidir. Çünkü insan bir alt-üst hiyerarşisi içinde büyümüştür. Atalarından beri hap bu şekilde yönetilmiştir. Yaşamıştır. Güçlü birileri güçsüz çoğunluğun emeğini-ekmeğini-özgürlüğünü sömürmüştür.
Bu durum bazen kendi içlerinden çıkan Tanrı’lar ile yapılmıştır. Güç askeri ya da beşeri olarak hep düzeni korumak ve güçleri elinde tutmak için yapılmıştır. İnanç-itaat sistemi ile dengede tutulmuştur.
Şimdi bu Sosyal devlet nedir‘e göre yıllardır böyle yaşadığımız için algılama ve yaşama biçiminde zihnimize yerleşmeyen nedenlerle sorgulamaya devam ediyoruz. Anlayamadığımız yahut anlayıp da korktuğumuz bir düzen içerisindeyiz. Çoğu zaman ise korktuğumuz. En çok da şikayet ettiğimiz.
Dünya da açık toplum olarak yaşayan ülkelerden bildiklerimizden yola çıkarak anlatalım. Komünist yaklaşım ile aynı anlama gelen birliktelik ve topluluk anlamını taşır.
Bu ilkelere sahip insanlar yoldaş, ülküdaş olarak anılır. Bütün halkların eşit olması ve köle olmadan çalıştırılması hatta insanca yaşaması amaçlanmıştır.
O günlerden günümüze rejim biçimi olarak az kullanılsa da ekonomik yönü bütün devletlere bir şekilde sirayet etmiştir.
Günümüzde bir çok devlet sosyal politika üreterek vatandaşları arasındaki sosyal dengeyi hem korumak hem yaşatmak için destekler sunmaktadır.
Bu amaçla iş şartlarının iyileştirilmesi, ücretlerin adil olması, gelir dengesi, vergi adaleti ile ücretsiz sağlık, eğitim, ulaşım gibi olanaklar da gelişmiştir.
Marx ve Engels’in hazırladıkları komünist manifesto ile başlayan sistemleşme ve ardından gelen yöntemsel gelişimler ile 70 yıl sonra ilk defa devlet düzeyinde kullanılan biçimleri başlamıştır.
Devrimsel bir halk hareketi olarak tüm yurttaşları ilgilendiren biçimiyle ilk tecrübeleri ortaya konmaya başlamıştır. Bu noktada her ne kadar az sayıda devlet için bu sistem benimsense de hemen hemen bütün ülkelerin içinde bu tür düşünceye sahip siyasi oluşumlar kurulmuştur. Komünist manifesto sözleri ile devam edelim.
Bu politika ile bazen sol-sosyalist partiler iktidar dahi olmuşlardır. Asıl önemli olan bu sistem ister parti ister devlet rejimi olsun bir çok ülkenin iç dinamizminde yer edinmiştir. Kısmı olarak uygulamalar yansımıştır.
Rusya, Sosyal Devlet Midir?
Sosyal devletler içerisinde dünyada bilinen ilk kominist manifesto ilkeleriyle hareket eden devlettir. Sosyal devlet nedir, nasıldır, nasıl olmalıdır? Anlamak için yüzyıllık geçmişe sahip Rusya’ya bakmak gerekir. Bu gün 30 yıl önce dağılan SSCB’den eser kalmamıştır. Bu nedenle sosyal devlette yavaş yavaş çökmüştür. Rusya, dünya üzerinde bilinen ilk sosyal devlettir. Ama ömrü çok olmamıştır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi alışılmış insan fıtratına terstir. Sınıfın yokluğu bilinen düzene göre kaostur. İdeal devlet kuramına göre ise eşitliktir. Özgürlüktür. Komünist manifesto bu alandailktir.
Manifesto ile ideal insan ve devlet düzeni yaratmak için Sosyalist devrim ile başlamışlardır. İlkelerden hareketle halk devrimi olmuştur. Önce devrim sonra manifestoya uygun yapılanma.
Hala biçimsel özellikleri taşımakla beraber 30 yıldır kapitalist düzene kaymaya devam etmektedir.
Doksanlı yıllara kadar dağılana dek bu rejimin pençesiyle yaşıyordu. Günümüzde hala tam olarak kopmuş değildir.
70 yıllık tecrübesi ile dünya üzerinde bir çok devlete örnek olmuştur. 90’lı yıllarda dağılma süreciyle değişim geçirmiştir. Bu dönüşüm hala devam etmektedir. Zirvede duruşu güçlüyle denge kurmuştur.
Sosyalist düzenin en iyi örneği kendisi sayılır. İçsel yapısının yayılmasıyla diğer devletlerin içinde partiler kurulmuş. Karşı gibi görünen politik görüşler ve etkilenmiştir.
Zamanla bazı yönleri mantıklı gelmiştir. Hükumetler sosyal adalet ve düzene yönelik adımlar atmışlardır.
En çok eleştiri alan yönü ise büyük bir coğrafyada çeşitli insan gruplarına hükmetmesi iledir. Etnik ve dini yapıyı yıkmıştır. Toplumsal yapıyı birbirine eşitlemek için milli unsurları yok saymıştır. Sosyal devlet nedir nasıl olmalıdır gibi genel ilkeler kominist Rusya kavramıyla anlatılır. Dünyaya sosyalizm ihraç eden ülke olarak bilinir.
Sosyal Devlet Nedir? Küba
Sosyal devlet nedir? denince akla ilk önce gelen devlettir belkide. Dünyanın en geri kalmış ama rahat insanlarının bulunduğu ülke. Rusya’nın küçük varisi gibi kapital düzene başkaldırı ile manifesto idealizmine ulaşmaya çalışan ve hala öyle olan devlettir.
Devrimci liderlerin Amerikan emperyalizmine karşı kazandığı ilk sosyalist zafer olarak biliniyor.
Zira verilen savaş ikinci sınıf olarak itilen köleleştirilen halkın hem bağımsızlığı hem de rejim olarak yeniye geçişin savaşıdır. Castro ve Chevera ile özgürlüğü yakalamışlar ve sosyalist düzen kurulmuştur.
Dünya üzerinde yaşayan en iyi örnek ve açık rejim devletidir denilebilir. Dünyanın en mutlu ülkesi olarak anılıyor.
Hırsızlık ve dilencilik sokakta yaşayan insan gibi sosyal sorunların olmadığı tek ülke olarak biliniyor.
Çalışma saatleri kısa eğlence vakitleri uzun… Dansları antik çağı andıran sokakları kültürel yapısıyla göz kamaştırıyor. Kanser tedavisi ilaçları ile de ün salmıştır.
Sosyal Devlet Nedir? Kuzey Kore
Adı sosyalist devlet olan ama uyguladığı dikta ile dünyanın en ürkütücü devleti. Dünya gündemini sürekli meşgul en korku imparatorluğu. Güney-Kuzey olarak ayrılmasından sonra Rusya ve Çin destekli devlettir.Kapalı rejim olduğu için genel olarak pek bilgimiz yok . Onlara göre sosyal devlet nedir, sosyallik nasıldır? Bilmiyoruz.
Adını eski sistemle yaşayan bir kaç devlet olarak duyduk. Günümüzde adını sıkça nükleer silahlar ile duyduğumuz kuruluşu Küba’ya benzer bir devlettir.
Devlerin savaşından doğan iki devletten sosyalist olanıdır. Manifestosal ideale en uygun yaşayan devlettir.
En kapalı rejim olarak içeriği ve geleneği hakkında en az bilgiye sahip olduğumuz ülke. Dünya gündemine nükleer deneme balistik füze çalışmalarıyla sürekli anıldı.
Ülke içi dış ülke görünümlerine kapalıdır. Bu sosyalist rejimin hala en sert uygulama yeri olarak biliniyor.
Sosyal Devlet Nedir? Çin
Dünya üzerinde rejimsel karmaşa ve insani yapı bakımından en değişik siteme sahip olan devlettir. Eski düzene göre kurulu bir Halk Cumhuriyeti olan Çin şimdiki Sosyal devlet nedir? Genel sosyalizm ilkelerine uyuyor mu? Bunu söylemek pek mümkün değildir.
Görünüşte komünist manifesto idealiyle en modern ve gelişmiş sosyal devlettir. Fakat yaşantısal ve uygulama olarak en kapital düzenin kurulduğu sanayi devi gibidir.
Mao tarafından sosyalist düzene benzer içerik üreten devletlerin başında gelir.
İlkeleri ile sosyal devlet kurmayı amaçlayan uygulamadaki sıkıntıları yöntemsel olarak aşan liderleri ile adaptasyon süreci başlar.
Dünyanın en kalabalık ülkesi daha 30-40 yıl önce kendi ekmeğini bulup yeme derdindeydi. Günümüzde ise sanayi devrimi ile dünyanın en büyük ihracat devleti.
Gelişimi en hızlı ülke… Sosyalist devletler arasında en açık düzene sahip kapitalist-sosyalist karışımı bir yapı ile dünyaya kök söktüren devlet.
Kültürel yapısından da asla kopmamıştır. Ülke sosyalist görünse de gelişim ve sanayi ile sosyal adaletsizliğin en fazla olduğu ülkedir.
Sosyal düzen gördüğümüz kadarıyla yönetimsel bir tabela adı. Daha çok ucuz işçilik ve malzeme ile dünyaya hükmetme peşindeler.
Dünya üzerinde sosyalizmin ilk meyvelerini yiyen, deneyip ve dünyaya ithal eden ülke Rusya’dır. Devasa bir ülke ilke birliği ile birinci dünya savaşından devrim yaparak çıkmış ve kuruluşa geçmiştir.
Devrimi gerçekleştiren kesim ilk başta eski hükumet ve kralın bütün kirli çamaşırlarını ortaya dökmüştür. Emperyalizm ve Panslavizm akımlarını da terk etmiş kurtuluş mücadelesi veren Türkiye’ ye yardımcı olmuştur.
Temel ilkesi özgürlük ve eşitlik olan sosyal devlet ilk defa denenmektedir. Her rejim gibi bu yeni olan nizam da insanlar üzerinde hakimiyet kurma aşaması sancılıdır.
Öyle ki insanlar inançlarından, kültürlerinden, topraklarından, düzenlerinden, zenginliklerinden, hayallerin koparılmışlardır. Öyle bir hale gelmiş ki insan kıyımı ve göz dağı en büyük düzen koyucu olmuştur.
Sosyal Devlet Nedir ve Sosyalizm Nedir?
Sosyalizm denince aklımıza hep para gelir. Paranın eşit dağıtımı. Yurttaş-yoldaş kelimeleriyle özdeşik bu kavram halkçılık ilkesine bağlıdır. Halkların eşitliği. Ama asıl anlatılan ekonomiktir. Gelirin eşit dağılımıdır. Sosyal devlet nedir diye baktığımızda da aynı şeyi ararız. Her şeyin eşit ve ücretsiz paylaşımı. Mesela: sağlık, eğitim, beslenme e barınma, korunma gibi doğal yaşamsal normları devlet sağlamalıdır.
Sosyal devlet dediğimizde ise maalesef dünya literatüründe gelen kavram şudur. Devlet yardımı. neye kime mi fakire yoksula. Halbuki sosyalizm herkese eşit bakar. ek ihtiyacı olana zaten sınırsız -genel ihtiyaç sağlanıyor. Bizde anlaşılan fakirlik ve fakire yardım. Peki sosyal devlet nedir, onu diğer devletlerden ayıran özellik tam olarak nasıldır?
Biraz daha farklı başlıklardan sosyal devlet nedir, sosyalizm nedir konularına bakalım. İş ve işçi haklarından yola çıkarak oluşturulan ilk manifestodan günümüze dünya yine aynı. Fakat yakılan ışık ile işçi sınıfı kazanımları arttı. Çalışma koşulları iyileşti. Lakin sömürülme ise hala aynı…
Her ne kadar yönetimsel olarak dünyaya tam olarak yayılmasa da felsefi olarak iktidarları etkilemiştir.
Siyasi partiler sosyal düzen içerisinde özellikle halkın yüzde seksenini oluşturan işçi sınıfının istekleri doğrultusunda bir çok sosyalist sistemi ilkelerine eklemiştir.
Şimdi dünya üzerine yayılan virüs ile sosyal devletin önemi daha iyi kavrandı. Sosyal dengenin en büyük göstergesi olan ücretsiz sağlık hizmeti önem kazandı.
Gelişmiş ülkelerdeki kapitalist düzen özel sağlık sigortası ve tedavi sürecinin olumsuz sonuçlarından açılacak davalar nedeniyle bir başına bırakıldı.
Sorumluluk almamak için tedavi dahi edilmiyor ve insanların göz göre göre ölümüne şahit oluyoruz. Sosyal devlet düzeninin en çok eleştirilen yönü gelişimi tetikleyen süreçleri tıkaması olarak gösterilir.
Rekabet düzeninin yasaklanması firmalar veya ekonomik çıkar sağlayan kurumsal güçlerin gelişimini engellediği düşünülmektedir. İnsanın hareket gücü olan daha iyisini yapma isteği ve daha çok kazanma azminin önünde fren görevi gördüğü için eleştirilir.
Zira bakış açısı şöyledir. Çok veya az çalışsam da aynı geliri elde ediyorum. Basamaklar çıkamıyorum. O zaman çok çalışıp da neden kendimi yorayım…
Sistemsel olarak yerleştiği devletlerde ilk başlarda devletler arası ispat ve rekabet gereği bilime makineye teknolojiye önem verilse de zamanla köhne bir döneme giriyor. Sebepleri ise yine insanın yaşama bakış açısıyla alakalıdır.
Kişisel görüşüm ise her teori gibi bu sistemsel hareketin de doğru ve haklı yanları mevcuttur.
Bu yüzden iyi şekilde incelenip faydalı yönleri farklı rejimler içerisinde eritilerek bir tırpan görevi görmeden kullanılabilir. Bizim ülkemizin genlerinde sosyal adalet vardı. Var olmaya da devam ediyor.
Dünya üzerinde bir çok ülkenin demokratik sistemi içinde komünist manifesto ilkelerini savunan ve amaç doğrultusunda hareket eden siyasi oluşumlar mevcuttur. sosyal devlet nedir sosyal devlet ilkeleri neler olmalıdır nasıl olmalıdır gibi tartışmalar. sosyal devlet olan ülkelerde bile tartışılmaya devam ediyor.
Bizce de bu sistemsel değişimler uygulamaları ile yeninin değişimin kapısını açmışlardır. İnsan farklı düşündükçe özgür, özgür düşündükçe de mutlu olacaktır. (Bu yazı K.Marx ve F.Engels’in Kominist Manifesto adlı eserinden yola çıkılarak sentezlenmiştir. Sosyal devlet nedir nasıldır? sorununu düzeninin manifesto ile ortaya çıkmasını sağlamışlardır. Fakat iddia ettikleri düzen ile uygulamadaki düzen arasında uçurum vardır. K.Marx’a göre Sosyal devlet nedir ? Nasıl olmalıdır.
Hiçbir düzen kitap üstündeki kadar kolay kurulamaz. uygulanamaz. İnsanın başrol olduğu bir hayatta sosyal devlet nedir, manifesto nedir, sosyalizm nedir nasıl olmalıdır gibi kaygılar olmaya devam edecektir. Bizde olmayan güzel mi ? Daha mı adil? Sosyal devlet ile daha mı gelişmiş oluruz? bu tip sorular vardı var olmaya da devam edecektir.
Sosyal devlet nedir? Bu amaçlara göre sosyalizm kavramıyla beraber yola çıktık. Kavramı dünyaya yaymak için yapılan işlemlere baktık. Kitapta yer alan düşünceler kendi testimizde dinlendirilmiş. Eleştirmek haddimiz olmadığı için ideal başlıklar ile tasvip ettiğimiz fikriyat aktarılmıştır.)
Ayrıca bu yayınımızı beğendiyseniz. İlgili videoya bakabilirsiniz.
Ayrıca benzer konularda başarılı bir makalenin bulunduğu yayın önerimize bakabilirsiniz.
Sosyal devlet nedir, sosyal devlet, ideal devlet kuramı, sosyalizm, komünist manifesto, manifesto nedir, sosyalist nedir, sosyal devletler, sosyalist devletler
