Bu yazımıza genel anlamada ‘iletişim nedir’ sorusunu soracağız. Sosyal gelişimde etkili olan 3 iletişim unsurundan bahsedeceğiz. Ardından iletişim kurarken kullandığımız iletişim ögeleri nelerdir? Olmazsa olmaz iletişim nedir?’ Toplumların ortak dili nasıl var olur? Gibi bazı sorulara cevap arayacağız. İletişim; Her türlü aktarım içeren sözlü veya sözsüz bağdır. Çift yönlü iletişim olursa etkileşim olur. Her etkileşim bir kaynağa ve alıcıya muhtaçtır. İnsanların gönderdiği iletinin bir şekilde alıcıda tepki uyandırması şarttır. Görünür yahut gizli. İşte ister görsel olsun, ister sesli, ister hissi… Bu iletişimin gerçekleştiğinin kanıtıdır.
örnek verecek olursak televizyon izlemek bir tür iletişimdir. Sadece tek yönlü. Fakat teknolojinin gelişmesiyle çift yönlü hale gelen süreçler özellikle canlı yayınlar ile yapılıyor. Tek yönlü iletişim etkileşim sayılmaz. En azından gerçek bir iletişimde var olan dönüt’ü sağlandıysa yeterlidir.
Şimdi iletişimde değişen araçlar ve iletişimin etkinliği üzerinde duralım. Değişen iletişim araçları insanlığın algısını yaşayışını fikrini doğrudan etkilemeye başladı. Adeta bir eğitim ve öğretim alanına dönüştü… Genel anlamıyla iletişim iki varlık arsındaki bağdır. Bu bağ doğru ya da yanlış bir şekilde kurulur. Aradaki bağ ise iletişimin boyutunu ortaya koyar. Bu bağ sadece konuşarak oluşmaz. Anlaşma bazen görsel bazen duygusal bazen hissel bazen dokunsal olabilir. Önemli olan iletinin aracı değil gerçekleşip gerçekleşmediğidir. 3 Temel iletişim unsurunun bağlantısı iletişimin kendisiyle doğrudan ilişkilidir.
Çağ değiştikçe insanların birbirleriyle olan bağları da değişiyor. Hatta araçları da yenilik kazanarak değişerek var olmaya devam ediyor. Değişmeyen tek şey ise aralarındaki bağlantı. Sürekli form değiştirse de yeniliklerle devam ediyor. İletişim yaşamının ana unsurudur. Bu gün dünya üzerinde binlerce sosyal ağ anlık chat sitelri, global iletişim sitelri ve araçları var. dev bir yapıya dönüştü. Hatta biz dahi burada sizinle yazılı şekilde iletişim kuruyoruz. Şimdi tekrar sorumuza gelecek olursak gerçek iletişim nedir? Konuşmak mı? Bakışmak mı? Koklaşmak mı?
İletişimin Ögeleri
İletişim nedir: İki varlık arasında anlaşmaya dayalı sistemdir. Bu her türlü olabilir. İletişimi meydana getiren genel ögeler bulunmaktadır. İletişim oluşurken olmazsa olmaz genel iletişim ögeleri vardır.Kaynak: İletişimi başlatan varlıktır. Bazen bir ses bazen bir görüntü bazen bir histir. Diğer adı göndericidir. Yani karşılıklı bağın unsurunu alıcıya ulaştırmasını sağlayan çıkış noktasıdır. Doğum yeridir. Bir kelimenin bir görüntünün bir sesin oluştuğu varlıktır.
Alıcı: İletinin asli unsurudur. İletişimin etkilediği etkiyi alan ve tepki üreten varlıktır. Konuşan iki kişi düşünün bu noktada konuşmayı dinleyen kişidir. Çift yönlü iletişimde ise konuşan herkes kaynak diğer taraf alıcıdır.
İleti: Gönderici tarafından alıcıya gönderilen sözcüklerdir. Kaynağın gönderip alıcı tarafından algılanıp davranış yahut düşünceye neden olan mesajdır. Açık ve net olmalıdır ki alıcıda istenilen etkiyi yaratsın. Aynı şifreyi taşımalı ortak paylaşım anlaşılabilirlik içermelidir. Mesela bir insana hiç duymadığı bir dilden bir şey anlatmaya çalışmayız. Çünkü bizi anlamaz. Ortak dilden kavramdan bahsederseniz muhtemelen alıcının zihninde örüntü uyanacaktır. Bu iletinin anlamlı ve anlaşılır olmasını sağlayacaktır. Örnek “masa” kelimesi zihninizde canlandı. ” Zebercet ” ? Canlanan ne var? İleti bilinmeyen gözlemlenmeyen etkiyi anlamaz. Bu iletinin aynı koddan uzak olduğunu gösterir.
Kod: Aynı kaynağın gönderdiği ve alıcının aldığı aynı şey olmalı ikisi tarafından da bilinmelidir. Yoksa aynı dünyada birbirinden habersiz lisanlar konulan ve alakasız şeylerin anlatıldığı bir ortam doğar. Yani biri size siz Çince bilmeden Çince bir şey anlatması gibidir. İletişimde temel unsur aynı dili konuşmak onunla beraberce ortak dil paydasında buluşmaktır.
Bağlam: İletinin gerçekleştiği ortamdır. Başka bütün algı ve etkenlerden uzak olmalıdır. Sağlam bir iletişim için ana yoldur. Hedeflenen iletişime uygun olmalıdır. çok sesli bir ortamda istediğiniz düzgün anlaşılabilir bir iletişim kuramazsınız. Önemli işlemleri yapamazsınız. Sağlıklı iletişim ögelerinde ana unsurdur.
Kanal: İletinin gönderildiği sistemdir. Kelime , televizyon, radyo, kitap, havlama sesi, dikkat (!) uyarı yazıları yahut görselleri de birer iletişim kanalıdır. İletinin tek yönlü yahut karşılıklı gerçekleştiği araçtır. Ses, fotoğraf, radyo ve televizyon gibi yüzlerce kanal ismi sayabiliriz.
Dönüt: İletişimin doğru şekilde gerçekleştiğinin kanıtıdır. Gönderici tarafından gönderilen iletinin alıcı tarafından anlaşılıp cevaplanmasıdır. Olumlu ya da olumsuz olabilir. Dönüt kanalının sağlam, kodunun anlaşılır, bağlamının etkin ve iletişimin doğru gerçekleştiğinin kanıtıdır. Alıcının iletiye verdiği cevaptır. Bu iletişimin kalitesini iyi ya da lötü bağını temsil eder. Gerçek bir iletişim dönüte muhtaçtır. 3 Temel iletişim unsurunda ana işlevin göstergesidir. Dönüt temel iletişimde ana unsurdur.
3 Temel İletişim Nedir ?
İnsanların birbirini anlamaları var olan dünyalarını anlatmalarını ve karşı tarafın anlamasıyla sonuçlanan süreç için elzemdir. 3 temel iletişim nedir? Bu temel iletişim nasıl gerçekleşir. şimdi onlara bakalım. 3 temel iletişim unsuru; Duyma-anlam-cevaplama şeklinde anlatabiliriz.
İnsanların tüm varlıklar gibi karşılık anlaşmaya muhtaç bir canlı olarak var olmaya devam ediyor. Bütün canlılar arasında oluşan karşılıklı bağ öyle önemlidir ki aile içinde sevgi ve saygının devletler arasında diplomasinin dilidir. Ne şekilde gösterilirse gösterilsin işlevi aynıdır.
Göndericinin mesajı doğru ya da yanlış bir şekilde alıcı tarafından alınır. Eğer insanlar anlaşmaya çalışmadan-anlaşamadıklarında ise şiddet doğar. Aynı ortamda farklı dünyaların hayaliyle birbirini yıpratırlar. Yukarıdaki bilimsel işlevleri bilmek önemli değildir. Ama etkileşimin sağlıklı olması hepimizin görevidir.
Doğru bağ, doğru aktarım ile gerçekleşir. Mevlana’nın müthiş bir sözü vardır ‘ Senin bildiğin karşıdakinin anladığı kadardır.’ Yani kim olursanız olun karşıya doğru biçimde aktaramıyorsanız bilginizin deniz olan ilminizin değeri yoktur. Aşırı bilimsel konuşarak halkın dünyasına inemezsiniz. Bütün halkı da yüksek anlama ve iletişim seviyesine ulaştıramazsınız. Çözüm ise halkın diliyle hatta nabza göre şerbet vermelisiniz.
İletişim Nedir? Ne Değildir?
İletişim nedir ile nasıldır arasında genele bağlardan bahsettik ve iletişimin ögeleri üzerinde durduk. Şimdi iletişim nedir ne değildir? sorusuyla konumuzun detaylarını neticelendireceğiz. Karşımızdaki insanı anlayabiliyorsak ve kurduğumuz bağ yüzyıllarca aynı kalıyorsa doğru yön ve yerdeyiz demektir. 3 temel iletişim olmadan bir iletişim gerçek iletişime dönüşemez.
Mesela bir Yunus Emre’nin dilinden anlıyor ve ” Yarıdılanı severiz yaradandan ötürü” cümlesi bizim için anlama ifade ediyorsa işte bu dilin nitelik ve niceliğinden kodundan şifresinden binlerce yıldır haberdarız. Fakat daha sonraki dönemlerde verilmiş bir eserden şairin söylediği biçimde anlayamıyorsak sorun var demektir. Bir çok insan bilerek yahut bilmeyerek iletişime girer. İletim sadece sözle gerçekleşmez. Karşılıklı etkileşim içinde olmalıdır.
Çağ değişse de bütün insanlar bir şekilde iletişim kurarak önce kendi nesline sonra geleceğe ileti gönderirler. Bunu bazen heykellerle bazen resimlerle bazen anıtsal şekillerle bazen yazılarla aktarırlar. Anlamak yaşamak ve yaşatmak bize kalmıştır. Dünya üzerindeki insanların varlığını geleceğe bıraktığı eserler ve onların içindeki iletilerle yaşatıyor ve biz onları az çok o mesajlar ile tanıyoruz.
Kültürel yaşam veya anlık anlama aktarımı zayıf toplumlar birlik ve beraberlik ruhundan uzak oldukları gibi ortak kültür ve yaşam sisteminden de yabanıl oluyorlar. Ortaya sadece alış-veriş yani çıkar çıkar diyaloğu olan duygusal bağı olmayan insanlar doğuyor. Karşılıklı anlaşma her yönüyle insanları besleyen ve yetiştiren ana unsur. Aktarımsal güç ve değer zamanla oluşur. Yazılı, görsel olarak anlamak ve anlatabilmek amacımız.
İnsanoğlu var olduğu andan itibaren bir şekilde anlaşmak ve derdini anlatmak üzerine doğar. Bir bebek ağlayarak bir hayvan ses çıkararak yahut hareket ederek. Bütün evren aynı denge üzerine var olmuştur. hepsinde gaye aynıdır. Anlamak ve anlatabilmek. Bin yıl önce üniversiteler kurulacak hatta deseler kimse inanmazdı. Hatta bu gün görüntülü görüşme olacağına biliriz.
Konuyla alakalı olarak üniversitede bölüm kurulmuştur. Bir çok dergi, gazete, kitap, televizyon ve radyo hatta sosyal medya gibi alanlarda insanların ihtiyacı ve iş olanağı mevcuttur. İletişim Fakültesi başlığı altında detaylı araştırma için tıklayınız. Bilimler yeniliklerle derinleşerek çağa ayak uydurarak değişti. Derinlik kazanmaya başladı. Öyle ki her bilim dalının altından yeni dallar doğdu. İşte son olarak çağımızın popüler mesleklerinden sosyal medya, iletişim aracı, basılı yayın okurluğu…
